น้ำมันเรือ น้ำมันเครื่องบิน น้ำมันรถ คือน้ำมันเดียวกันจริงหรือไม่ ?
เจาะโลก “น้ำมัน” พลังงานจากธรรมชาติ กับการนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิงยานพาหนะ พร้อมไขข้อข้องใจ เรือ เครื่องบิน และรถยนต์ ใช้น้ำมันชนิดเดียวกันหรือไม่ ? ไปดูกัน


.
#ก๊าซปิโตรเลียมเหลว พลังงานทางเลือกสำหรับยานยนต์
ก๊าซปิโตรเลียมเหลว หรือก๊าซ LPG (Liquefied Petroleum Gas) มีจุดเดือดต่ำกว่า 65 องศาเซลเซียส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น มีค่าออกเทนสูง การเผาไหม้สมบูรณ์ ช่วยให้เครื่องยนต์สะอาด ช่วยยืดอายุการใช้งาน ไม่ทำให้เกิดเขม่าควัน เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เป็นเชื้อเพลิงที่สามารถใช้ทดแทนน้ำมันได้ อีกทั้งยังมีราคาถูกกว่าด้วย

#น้ำมันเบนซิน ขุมพลังงานขับเคลื่อนรถยนต์
มีจุดเดือดอยู่ที่ 65-200 องศาเซลเซียส ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยการเพิ่มค่าออกเทน ที่ใช้ในปัจจุบันมีอยู่ 2 ชนิด คือ
เบนซินออกเทน 95 : หรือน้ำมันเบนซินพิเศษ มีการเผาไหม้สมบูรณ์ ไม่มีส่วนผสมของเอทิลแอลกอฮอล์ และปลอดจากสารตะกั่ว เหมาะสำหรับรถยนต์ทุกชนิด แต่มีราคาสูง
เบนซินออกเทน 91 : หรือน้ำมันเบนซินธรรมดา ไม่มีส่วนผสมของเอทิลแอลกอฮอล์ และปลอดจากสารตะกั่ว มีการปรับลดค่าออกเทนลงมา ทำให้การตอบสนองต่อเครื่องยนต์ด้อยลง

#นํ้ามันเครื่องบิน พลังงานของอากาศยาน
น้ำมันเครื่องบิน หรือน้ำมันอากาศยาน (Jet Fuel) มีช่วงการกลั่นใกล้เคียงกับน้ำมันก๊าด จุดเดือดอยู่ที่ 150-250 องศาเซลเซียส โดยที่ใช้มีอยู่ 2 ชนิด แบ่งตามประเภทเครื่องยนต์ คือ

1. น้ำมันเบนซินเครื่องบินใบพัด : ใช้น้ำมันที่อยู่ในช่วงการกลั่นเดียวกับน้ำมันเบนซิน แต่เติมสารปรับค่าออกเทนให้สูงขึ้น เพื่อให้น้ำมันสะอาด มีความคงตัวสูง เก็บในถังได้นาน เผาไหม้ได้ดี ทนต่ออุณหภูมิต่ำและความดันเปลี่ยนแปลงจากการบินสูง ๆ เพื่อให้น้ำมันไหลเข้าสู่เครื่องยนต์ได้ต่อเนื่องตลอดเวลา
2. น้ำมันเชื้อเพลิง-เครื่องบินไอพ่น : เป็นเครื่องยนต์แบบกังหัน ต้องใช้น้ำมันที่สะอาด บริสุทธิ์ เผาไหม้ได้ดี มีความคงตัวสูง ไม่สลายตัวหรือเสื่อมสภาพในระหว่างที่เก็บในถังหรือระหว่างการใช้งาน

#น้ำมันดีเซล เชื้อเพลิงรถเครื่องยนต์ความเร็วและรอบสูง
ดีเซลหมุนเร็ว (High Speed Diesel) หรือน้ำมันโซลาร์ จุดเดือดอยู่ที่ 250-360 องศาเซลเซียส ใสและหนืดเล็กน้อย เผาไหม้เร็ว เหมาะกับเครื่องยนต์ที่มีความเร็วรอบสูงกว่า 1,000 รอบ/นาทีขึ้นไป เช่น เครื่องยนต์รถทั่วไป รถกระบะ รถบรรทุก มีจำหน่ายตามปั๊มน้ำมันหัวจ่าย จะแตกต่างกับดีเซลหมุนช้า (Low Speed Diesel) หรือน้ำมันขี้โล้ จะใช้กับเครื่องยนต์ความเร็วรอบต่ำกว่า 1,000 รอบ/นาที มีแรงม้าน้อย

#น้ำมันเตา เชื้อเพลิงแห่งการเดินเรือ
น้ำมันเตา หรือกากกลั่น (Residual Fuel หรือ Heavy Fuel Oils) จะอยู่ชั้นล่างของหอกลั่น มีจุดเดือดสูงกว่า 360 องศาเซลเซียส เป็นของเหลวข้นหนืด สีเข้ม มีสิ่งตกค้างปนเปื้อน ราคาถูก เหมาะกับเรือเดินทะเลขนส่งที่ใช้เครื่องยนต์ขนาดใหญ่ ต้องบรรทุกของที่มีน้ำหนักมาก และเดินทางไกล จึงใช้น้ำมันในปริมาณมาก นอกจากนี้ยังเหมาะกับการใช้เป็นเชื้อเพลิงโรงงานอุตสาหกรรม เครื่องจักรต่าง ๆ และเครื่องให้กำเนิดไฟฟ้าขนาดใหญ่อีกด้วย

ขอบคุณที่มาดีๆ : จุฬาวิทยานุกรม, thaioilgroup, chemistrypetroleum, วิทยาลัยเทคนิคกันทรารมย์, กรมธุรกิจพลังงาน, คลังความรู้ scimath, กรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ, สำนักนโยบายและแผนพลังงาน, กรมควบคุมมลพิษ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี และรู้จริงพลังงานไทย