เรื่องอาการแพ้วัคซีนที่คนส่วนใหญ่คิดว่าเกิดขึ้นจาดวัคซีนโดยตรงเป็นเรื่องจริงเท็จอย่างไรวันนี้เรามาเช็คกันครับ….

#อาการไม่พึ่งประสงค์หลังจากการฉีดวัคซีน
อาการไม่พึ่งประสงค์หลังจากฉีดวัคซีนโควิด-19 เป็นเรื่องที่พบได้ทั่วไป และไม่ได้นอกเหนือความคาดหมายอาการไม่พึงประสงค์ส่วนใหญ่ มักไม่รุนแรงและหายได้เองในระยะเวลาไม่นาน เช่น อาการไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย บวม แดงร้อน บริเวณที่ฉีด ซึ่งอาการเหล่านี้มักเป็นสัญญาณแสดงว่าร่างกายกำลังถูกวัคซีนกระตุ้นให้สร้างภูมิคุ้มกัน เพื่อป้องกันการเจ็บป่วยหรือเสียชีวิต

คนทั่วไปมักเข้าใจผิดเรียกว่า “อาการไม่พึงประสงค์ภายหลังได้รับวัคซีน” ว่า “อาการแพ้วัคซีน” ซึ่งสำหรับทางการแพทย์นั้นอาการแพ้วัคซีนเกิดจากร่างกายตอบสนองทางภูมิคุ้มกันต่อวัคซีนมากกว่าปกติ ซึ่งนับได้ว่าอาการแพ้เป็นส่วนหนึ่งของอาการไม่พึงประสงค์ภายหลังไ้ด้รับวัคซีน

วัคซีนแต่ละชนิดมีโอกาสเกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่างกัน แต่วัคซีนที่ได้รับการรรับรองและขึ้นทะเบียนแล้วถือว่าผ่านการพิสูจน์ว่า มีประโยชน์มากกว่าโทษ และไม่ก่อผลข้างเคียงรุนแรง หรือหากพบผลข้างเคียงรุนแรงจะพบในอัตราที่ต่ำมาก โดยอาการไม่พึงประสงค์หลังจากได้รับวัคซีนอาจ “เกิดจากวัคซีนโดยตรง” หรืออาจ “ไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโดยตรง” ก็ได้

อาการที่ไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโดยตรง ได้แก่ อาการทางจิตใจที่มักพบในกลุ่ผู้รับวัคซีนที่มีความเครียดความกลัว และความกังวล หรืออาการเจ็บป่วยที่เกิดพ้องพอดีการการฉีดวัคซีน เช่นการเสียชีวิตจากโรคประจำตัวของผู้สูงอายุหลังการได้รับวัคซีนผลข้างเคียงเหล่านี้อาจสร้างความวิตพกังวลแก่สังคมวงกว้างได้ หากไม่ได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง

ส่วนอาการไม่พึงประสงค์ร้ายแรงจากการได้รับวัคซีนนั้น สามารถเกิดได้ แตพบน้อยมาก โดยเฉพาะการแพ้อย่างรุนแรงหรือที่ในทางการแพทย์เรียกว่าแพ้ชนิดแอนาฟิแล็กซิสซึ่งข้อมูลปัจจุบันพบน้อยกว่า 5 ในหนึ่งล้านเหตุการณ์ โดยอาการแพ้วัคซีนที่พบ ได้แก่ การมีผื่นขึ้น ลมพิษ คัน บวมที่ใบหน้า ปากหรือลำคอ หายใจติดขัด ความดันโลหิตต่ำ คลื่นใส้ ปวดท้อง มักพบภายหลังการฉีดวัคซีนในช่วง 30 นาทีแรก ดังนั้นการพักสังเกตอาการอย่างน้อย 30 นาที หลังได้รับวัคซีนจึงจำเป็น อย่างไรก็ตาม นอกจากประวัติการแพ้วัคซีนชนิดนั้นโดยตรง เป็นการยากที่จะคาดคะเนว่าผู้ได้รับวัคซีนรายใดจะมีอาการข้างเคียงแบบรุนแรง

ดังนั้นตามมาตรฐานทางการแพทย์ จึงต้องจัดเตรียมอุปกรณ์ไว้เต็มที่ เพื่อรักษาอาการแพ้ได้ทันท่วงที

นอกจากอาการแพ้วัคซีนแล้ว การรับวัคซีนยังอาจจะเกี่ยวข้องกับปัญหาการเกิดลิ่มเลือด ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่รุนแรงแต่พบได้น้อยมาก รัฐบาลไทยมีความพร้อมในการเฝ้าระวังผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น และมีระบบรองรับและช่วยเหลือหากเกิดอาการอันไม่พึงประสงค์

ขอขอบคุณเนื้อหาดีๆ : คู่มือวัคซีน สู้โควิด
#เพื่อนชุมชนบ้านเราน่าอยู่สังคมยั่งยืน